W ostatnich latach sporo mówi się o tym, jak duży wpływ na młode osoby ma technologia osobista i media społeczne. Pojawiały się nie zawsze starannie przeprowadzone badania społeczne, a wiele z nich miało jedynie wzbudzać sensację. Równocześnie od lat toczy się rzetelna naukowa dyskusja. Eksperci pytają, czy naprawdę technologia wyrządza krzywdę młodym osobom. A jeśli tak, to jak dużą? Czy nowe technologie mają wyłącznie negatywny wpływ na współczesne pokolenia?
Wiek ma znaczenie
Przeprowadzone na dużej grupie respondentów brytyjskie badanie dowiodło, że w życiu nastolatków można wyróżnić dwa okresy, w których są oni najbardziej narażeni na niebezpieczeństwo w sieci i na nadmierne korzystanie z nowych technologii oraz platform społecznościowych.
Po raz pierwszy ma to miejsce w okresie dojrzewania, a po raz drugi – około 19. roku życia. Dookreślono przy tym, że u nastolatek ten czas trwa od 11. do 13. roku życia, a u nastolatków – od 14. do 15. roku życia. Drugim wrażliwym czasem jest, dla obu płci, okres wchodzenia w dorosłość, definiowany w badaniu wiekiem 18 – 19 lat.
Na bazie ponad 84 tys. ankiet w Wielkiej Brytanii badacze stwierdzili, że podczas wspomnianych momentów rozwojowych dochodzi do najbardziej intensywnego korzystania z social mediów oraz do pogorszenia oceny zadowolenia z życia.
Czy media społecznościowe obniżają samopoczucie?
Powyższe wnioski być może nie napawają optymizmem na pierwszy rzut oka. Natomiast opisywane brytyjskie badanie dowiodło również, że związek między mediami społecznościowymi a samopoczuciem nastolatków jest dość słaby, a bezpośrednie powiązanie pomiędzy mediami społecznościowymi a dobrym samopoczuciem nie zostało jednoznacznie stwierdzone.
Tym samym potwierdzono to, co było podsumowywane już w innych badaniach naukowych. Przykładowo, Jeff Hancock, psycholog behawioralny z Uniwersytetu Stanforda, w swej działalności zawodowej skupił się na przeprowadzeniu metaanalizy 226 badań z tego zakresu. Główny wniosek z jego prac brzmi: “badań na ten temat są setki, niemal wszystkie dowodzą małego lub znikomego wpływu” (technologii na samopoczucie – przyp. aut.). Chociaż media społecznościowe nie mają znaczącego wpływu na większość nastolatków, to jednak niewielka grupa może odczuwać ich negatywne działanie w sposób znaczący. Nie ma jednak uniwersalnych i wiarygodnych miar czy wytycznych, które pozwoliłyby przewidzieć takie ryzyko dla poszczególnego dziecka.
Czy internet i media społecznościowe to wyłącznie zło?
Przeprowadzone w Wielkiej Brytanii badanie podsumowano wypowiedziami ekspertów. Ci zwracają uwagę na to, że w kontekście mediów społecznościowych oraz dzieci, narracja w znakomitej większości przypadków wyolbrzymia szkody wyrządzane przez nowe technologie, a jednocześnie ignoruje potencjalne korzyści.
Zdaniem badaczy, poza ewentualnym ryzykiem, social media dostarczają również wielu pozytywnych wartości. Chodzi między innymi o wsparcie, budowę więzi, rozwój kreatywności czy naukę nowych umiejętności.
Właśnie takie korzyści, zdaniem naukowców, są za często pomijane. Niekiedy tak bardzo skupiamy się na ryzyku i możliwych niebezpieczeństwach wiążących się z intensywnym korzystaniem z mediów cyfrowych, że zapominamy o wszystkich wspaniałych możliwościach, jakie oferuje technologia. Również w kontekście najmłodszych użytkowników.